Alles wat u moet weten over de schuwe jagers die de woestijn doorkruizen
“De woestijnleeuw is niet voor niets het onderwerp van vele onderzoeken en documentaires. Het overleven in onmogelijke landschappen is voor deze dieren de dagelijkse bezigheid. Kleine families trekken honderden kilometers rond, op zoek naar verscheidend woestijnwild om op te jagen. Van de gigantische zandduinen, magische oases en uitgestrekte grindvlaktes tot de stranden van Skeleton Coast. Het spotten van de woestijnleeuw is een ervaring om nooit te vergeten.”
Gebasseerd op ‘Vanishing Kings- Lions of the Namib Desert’ van Philip Stander
In het begin van de 20ste eeuw werden de eerste meldingen gemaakt van leeuwen die in het noorden van de Namibwoestijn leefden. De Britse ontdekkingsreiziger Captain GC Shortridge publiceerde in 1934 zijn bevindingen over deze zeldzame dieren. Woestijnleeuwen werden in verschillende gebieden gespot, van de kust tot de bergen. Vooral in het noorden van de Namibwoestijn zouden veel van de dieren hebben geleefd.
De woestijnleeuw leed in de late jaren 80 ernstig door intense droogte. Wild in de woestijn dat normaal als prooi diende stierf uit, waardoor de katachtige jagers steeds vaker bij mensen in de buurt moesten komen. Hier kon nog wel voedsel worden gevonden, namelijk vee. Het conflict tussen de mens en de woestijnleeuw verergerde. Al snel werd gedacht dat de woestijnleeuw was uitgestorven- een tragische gedachte!
In 1993 spotte een ranger in het Skeleton Coast Park tóch nog een mannetjes leeuw. Deze was zich tegoed aan het doen aan een zwarte neushoorn nabij de Uniab rivier. Echter werd ook hij al snel uit het oog verloren. Later bleek dat deze leeuw in 1985 nog in het Etosha National Park leefde. Daar had de legendarische onderzoeker Stander hem gemarkeerd toen hij pas 20 maanden oud was. Vervolgens is de leeuw 152 kilometer naar het noorden getrokken- een bijzondere wending!
Het zou vier jaar duren voordat nieuwe geruchten over de woestijnleeuw weer verschenen. In 1997 werden door Stander sporen gevonden van minimaal 10 leeuwen die zich rondom de Kharokhaob gebergtes ophielden. De woestijnleeuw was officieel terug. Stander besloot na deze bevinding zijn leven volledig te wijden aan deze bijzondere dieren. In 1998 richtte hij ‘The Desert Lion Project’ op. Dit onderzoek heeft er toe geleid dat wij vandaag de dag veel meer weten over de woestijnleeuw.
Een van de voornaamste verschillen tussen de woestijnleeuw en andere soortgenoten is het habitat. Leeuwen in Afrika kennen talloze verschillende landschappen als thuis, maar géén is zo ongastvrij als die van de woestijnleeuw. De dieren hebben zich aangepast aan de intense droogte van de Namibwoestijn en Skeleton Coast. De Namibwoestijn is de oudste woestijn ter wereld- zo’n 55 miljoen jaar oud. Het uitgestrekte landschap is onevenaarbaar mooi om te verkennen, maar erg lastig om in te overleven. Gelukkig is er veel meer te vinden in Namib dan oneindig veel zand. Gigantische duinen, bergen en grind vlaktes worden afgewisseld door tijdelijke waterbronnen en rivieren. Aan de Skeleton Coast, de grens tussen de Namibwoestijn en de Atlantische Oceaan, moeten de leeuwen zich weer aanpassen.
In de bergachtige delen van de Namibwoestijn trotseren de leeuwen hoogtes tussen de 200 en 1500 meter. De dieren kunnen deze ruige kliffen verbazingwekkend goed beklimmen. Hier jagen zij voornamelijk op hartmann’s zebra’s.
De grindvlaktes van Namib zijn uitgestrekt en leeg. Hier groeit een groot deel van het jaar nauwelijks vegetatie, behalve hier en daar wat dorre stukjes gras. Na wat sporadische regenval verandert dit al snel- vegetatie begint te groeien. Hier komen springbokken, gemsbokken, struisvogels en zebra’s op af. De woestijnleeuwen jagen hier normalitair na zonsondergang om gebruik maken van de duisternis, er zijn namelijk nauwelijks landschapselementen waar zij zich achter kunnen verschuilen!
Het is misschien lastig voor te stellen, maar ook de oneindige zee van zand rondom gigantische duinen wordt door leeuwen doorkruist. Ondanks dat hier echt bijna niks groeit, kunnen de leeuwen wel op struisvogels, stekelvarkens en gemsbokken jagen. Daarnaast duikt er heel af en toe een zeldzame oase op in het landschap. Deze waterbronnen liggen middenin kilometers droog landschap en zijn permanent- zij blijven het hele jaar door. De woestijnleeuwen kunnen hier zowel jagen op drinkend wild als zelf hun dorst lessen.
De groene rivierbanken die rondom de Hoaruseb rivier en Hoanib Floodplain te vinden zijn staan in sterk contrast tot de rest van de woestijn. Ondergronds water zorgt dat groene vegetatie kan groeien en creëert een soort moerassig landschap. De leeuwen kunnen gebruik maken van de hoge vegetatie om op hun drinkende prooi af te sluipen.
Het spotten van de woestijnleeuw is waar dan ook zeer uniek. Echter, wanneer u deze beesten tussen het dorre landschap van de Skeleton Coast ziet sluipen lijkt het wel een sprookje. Rondom de stranden jagen de leeuwen voornamelijk op gemsbokken. Echter staan hier ook de Kaapse pelsrob en watervogels op het menu. Zelfs gestrande walvissen, die tussen oude scheepswrakken liggen, zijn een lekkere maaltijd voor de woestijnleeuw.
De woestijnleeuw leeft in kleinere families dan zijn soortgenoten in andere delen van zuidelijk Afrika. Gemiddeld bestaat de familie uit 1 tot 5 volwassen vrouwtjes, tegenover 1 tot 11 vrouwtjes in andere delen van Afrika. Ook verlaten de leeuwen op jongere leeftijd hun familie. De meeste mannetjes in de rest van Afrika vertrekken rond de drie jaar oud. De woestijnleeuwen doen dit al tussen 1.5-2.5 jaar oud.
Hoe de dieren aan voedsel komen is al beschreven, echter is hun (on)afhankelijkheid van water misschien nog interessanter. De woestijnleeuwen zijn succesvol omdat zij voor lange tijd voldoende water kunnen halen uit het eten van hun prooi. Wanneer water beschikbaar is zullen zij zich daar tegoed aan doen, maar het is niet essentieel. Zo heeft de legendarische onderzoeker Philip Sander een vrouwtjesleeuw voor wel 15 jaar gevolgd, en maar één keer zien drinken!
Ook u kunt op zoek naar de woestijnleeuw. De dieren worden bedreigd door menselijke conflicten en extreme droogte, maar weten altijd te overleven. Als u op zoek wilt naar de woestijnleeuw en alle andere wildsoorten die hier leven, kijk dan snel naar onze voorbeeldreizen.
